Wprowadzenie do badań geologicznych gruntu

Definicja i cel badania

Badanie geologiczne gruntu, często określane jako badanie geotechniczne, nie może zostać pominięte w kontekście przygotowań do realizacji każdego większego projektu budowlanego. Stanowi ono fundament, na którym opiera się cała konstrukcja — dosłownie i w przenośni. 

Badanie geologiczne gruntu obejmuje:

• Pomiar poziomu wody gruntowej
• Skład chemiczny wody gruntowej (Zwłaszcza jej pH, które określa poziom agresywności wody gruntowej względem betonu)
• Obecność związków organicznych

Jego głównym celem jest identyfikacja właściwości geologicznych i geotechnicznych gruntu, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo, trwałość oraz ekonomiczność planowanych inwestycji.

Czy badania geologiczne gruntu są obowiązkowe?

W Polsce, zgodnie z przepisami prawa budowlanego, badania geologiczne są obowiązkowe przy większości projektów budowlanych. Norma ta ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa poprzez określenie warunków wodno-gruntowych podłoża. Niezależnie od wielkości projektu, zrozumienie geologicznych aspektów terenu jest kluczowe dla uniknięcia problemów strukturalnych w przyszłości.

Na czym polega badanie geotechniczne gruntu?

Badanie geotechniczne to złożony proces, podczas którego specjaliści wykorzystują różnorodne metody badawcze, aby ocenić właściwości gruntu. Wykonuje się specjalne odwierty, z których pobierane są próbki do analizy. 

Etapy badania geologicznego gruntu

Planowanie i przygotowanie

Każde badanie geologiczne rozpoczyna się od szczegółowego planowania. Obejmuje to wybór metod badawczych dostosowanych do specyfiki projektu oraz charakterystyki geologicznej obszaru. Planowanie musi także uwzględniać logistykę i aspekty bezpieczeństwa pracy w terenie.

Zbieranie danych w terenie

Metody analizy badania geotechnicznego

Drugi etap to prace w terenie, które polegają na pobieraniu próbek gruntu oraz przeprowadzaniu badań. Podstawową i zarazem najczęściej wykorzystywaną metodą badania geotechnicznego jest wiercenie. Wiercenia najczęściej wykonywane są in situ (Na miejscu) i dają ogólną wiedzę na temat właściwości gruntu i podłoża skalnego. Przeprowadzić można je także ręcznie lub mechanicznie w zależności od możliwości jakie są dostępne na terenie. 

Generalnie preferuje się mechaniczne metody pobierania próbek takie jak wiercenie udarowe lub sznekowe, które dają więcej możliwości.

Najbardziej wartościową metodą jest metoda rdzeniowa. Umożliwia ona uzyskanie próbek bez naruszonej struktury dzięki czemu możliwe jest miarodajne oznaczenie parametrów wytrzymałościowych oraz odkształceniowych.

Inną metodą jest sondowanie geotechniczne polegające na wciskaniu lub wkręcaniu w grunt odpowiednio skalibrowanej sondy. 

Wyróżnia się:

• sondowania dynamiczne, 
• sondowanie statyczne

Wyniki takich badań uzyskiwane są na podstawie analizy związków korelacyjnych stanu gruntu. W ten sposób możemy określić:

• stopień zagęszczenia gruntów sypkich
• stopień plastyczności gruntów spoistych
• wytrzymałość na ścinanie
• moduły ściśliwości
• wartość ciśnienia porowego
• zasięg gruntów słabonośnych i organicznych

Laboratoryjna analiza próbek

Próbki gruntu, zebrane w trakcie badań terenowych, są następnie analizowane w specjalistycznych laboratoriach. Testy te mogą obejmować badania granulometryczne, określenie wilgotności gruntu, a także jego wytrzymałość i inne właściwości fizykochemiczne takie jak: 

• analiza makroskopowa,
• badanie wilgotności gruntów,
• określenie granicy płynności oraz plastyczności,
• analiza areometryczna,
• analiza sitowa,
• badanie pęcznienia swobodnego,
• badania ciśnienia pęcznienia,
• określenie zawartości części organicznych,
• badania CBR,
• badanie nasiąkliwości,
• badania wilgotności optymalnej,
• badania wytrzymałościowe,
• badania edometryczne,
• badania filtracyjne,
• badania wskaźnika piaskowego,
• badania gęstości właściwej, objętościowej oraz objętościowej szkieletu gruntowego,
• badania RC.

Interpretacja wyników

Ostatni etap to interpretacja wyników, na podstawie której specjaliści mogą dokonać oceny przydatności gruntu pod inwestycję. Interpretacja ta jest kluczowa i wymaga dużego doświadczenia oraz znajomości aktualnych norm budowlanych.

Ile trwa badanie geologiczne gruntu?

Czas trwania badania w terenie może wynosić do 5h choć z reguły trwa 3-4h. Czas ten zależy od warunków pogodowych oraz wielkości działki.

Ile się czeka na opinie geotechniczną?

Od wykonania odwiertów i pobrania próbek do wykonania opinii upływa z reguły do kilku dni roboczych.

Jak czytać badania geologiczne gruntu?

Interpretacja wyników badań geologicznych wymaga umiejętności analizy danych z różnych źródeł oraz ich syntetyzowania w celu stworzenia kompleksowego obrazu geotechnicznego terenu. W opinii geotechnicznej znajdzie się część opisowa oraz graficzna. 

Część graficzna przedstawia mapę posesji z zaznaczonymi miejscami pod odwierty geologiczne i odkrywki, a także warstwy gruntu i poziom wód gruntowych. 

Fachowa wiedza jest tutaj niezbędna do prawidłowego zrozumienia, jak dane właściwości gruntu wpłyną na przyszłe prace budowlane.

Zrozumienie raportów geologicznych

Raporty geologiczne są dokumentami, które podsumowują wszystkie dane i wnioski z badań. Powinny one zawierać zarówno szczegółowe informacje o metodologii badań, jak i o wynikach analiz laboratoryjnych, a także ostateczne rekomendacje dotyczące możliwości zabudowy terenu.

Praktyczne zastosowania wyników w projektowaniu i budownictwie

Wyniki badań geologicznych gruntu mają bezpośredni wpływ na projektowanie architektoniczne, konstrukcje budowlane oraz planowanie przestrzenne. Informacje te pozwalają na dostosowanie projektów do specyficznych warunków geologicznych, co jest kluczowe dla zapewnienia ich stabilności i trwałości.

Kiedy najlepiej robić badania geologiczne gruntu?

Najlepszym momentem na przeprowadzenie badań geologicznych jest jeszcze przed zakupem działki. Od wyników tego badania zależy proces budowy domu, a etap wstępny planowania każdej inwestycji budowlanej będzie najlepszym momentem aby przeprowadzić badania geotechniczne. Jest to kluczowe dla uniknięcia problemów w późniejszych fazach projektu, które mogą być kosztowne i czasochłonne.

Ile kosztuje badanie geologiczne gruntu?

Koszt badań geologicznych gruntu jest zmienny i zależy od wielu czynników, takich jak 

• Rozmiar terenu, 
• Jego lokalizacja
• Zakres i rodzaj przeprowadzanych badań
• Ilość oraz wielkość przeprowadzonych odwiertów

Wobec czego koszt całego badania geotechnicznego razem z dokumentacją geologiczną będzie bardzo rozpięty. 

Koszt odwiertu może wahać się od 100 do 200 złotych, wykonuje się minimum 3-4 odwierty o głębokości 4 metrów, więc samo pobranie próbek to koszt około 800-1200 złotych.

Z kolei koszt dokumentacji geologicznej będzie zależał od wielu kolejnych czynników takich jak wielkość zlecenia czy ilość pobranych próbek wobec czego może wynosić około kilku tysięcy złotych.

Zawsze warto jednak inwestować w dokładne badania, gdyż mogą one zapobiec znacznie większym wydatkom w przyszłości, związanym z ewentualnymi problemami budowlanymi.

Podsumowanie

Badania geologiczne gruntu to kluczowy element przygotowań do każdego poważnego projektu budowlanego. Nie tylko ze względu na obowiązujące przepisy prawa, ale przede wszystkim ze względu na bezpieczeństwo, trwałość i ekonomiczność przyszłych inwestycji. Proces ten, obejmujący zarówno prace terenowe, jak i szczegółowe analizy laboratoryjne, pozwala na dokładne określenie właściwości geologicznych i geotechnicznych danego obszaru.

W Polsce, przeprowadzenie tych badań jest obligatoryjne w większości przypadków, co podkreśla ich znaczenie dla całego procesu budowlanego.

Koszty związane z badaniami geologicznymi mogą być zróżnicowane, w zależności od wielu czynników takich jak lokalizacja, rozmiar terenu, czy głębokość odwiertów, jednak są to inwestycje, które mogą zapobiec przyszłym problemom i znacznie wyższym kosztom.

Dokładne badania geologiczne, przeprowadzone przed rozpoczęciem inwestycji, dostarczają nieocenionych informacji, które są wykorzystywane nie tylko w fazie projektowania, ale i przez cały okres realizacji budowy, a także eksploatacji obiektu. Dlatego tak ważne jest, aby nie lekceważyć tego etapu, a wyniki badań traktować jako fundament bezpiecznej i świadomej budowy.

Po więcej informacji dotyczących robót ziemnych lub innych naszych usług zapraszamy na naszego bloga gdzie w sposób szczegółowy i prosty przedstawiamy poszczególne aspekty związane z naszymi działaniami. 
Masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości w związku z pracami ziemnymi albo chciałbyś skorzystać z usług specjalistów w tej dziedzinie?

Zapraszamy do kontaktu!

Działamy w pełni legalnie, w oparciu o przepisy prawa polskiego i UE, a wszelkie nasze działania są bezpieczne i w stu procentach profesjonalne. Pomożemy Ci w kwestii przeprowadzenia robót ziemnych i niwelacji terenu, nie łamiąc obowiązujących w naszym kraju reguł i nie narażając Cię na ewentualne kary pieniężne!

Źródła: 

@BGIS Laboratory

Last modified: 4 maja, 2024