Usunięcie drzewa lub krzewu bez wymaganych pozwoleń nie zawsze jest możliwe – nawet na własnej posesji. Przed wycinką warto sprawdzić gatunek i obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm oraz to, czy roślina nie należy do gatunku chronionego albo nie rośnie na terenie nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni. Jest to bardzo istotna kwestia, ponieważ nielegalna wycinka drzew i krzewów jest w Polsce surowo karana. Co grozi za usuwanie drzew bez zezwolenia i jakie warunki musi spełnić posiadacz nieruchomości, by uniknąć grzywny?
Jaka jest kara za nielegalne wycięcie drzewa?
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że wycinanie drzew na własnej posesji w wielu przypadkach jest nielegalne, a chcąc robić to zgodnie z prawem, niezbędne jest uzyskanie pozwolenia od odpowiedniego urzędu. W praktyce wycinka bez zezwolenia na usunięcie drzewa może być bardzo kosztowna. W skrajnych przypadkach, np. gdy zdecydujesz się na wycięcie drzewa chronionego, możesz zapłacić grzywnę w wysokości nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Bardzo kosztowne może być również usunięcie wywrotu, a więc drzewa przewróconego np. przez wiatr, bez głoszenia tego zamiaru odpowiedniej instytucji – w takim przypadku grzywny sięgają nawet kilku tysięcy złotych.
Co na ten temat mówią przepisy obowiązujące w naszym kraju? W większości przypadków administracyjna kara pieniężna dla właściciela nieruchomości, który zdecydował się na wycięcie drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia, stanowić będzie dwukrotność opłaty za legalne usunięcie drzewa. Mówi o tym art. 89. 1. Ustawy o ochronie środowiska, zgodnie z którym karę zapłacisz również w przypadku:
- usunięcia drzewa lub krzewu bez zgody właściciela nieruchomości;
- zniszczenia drzewa lub krzewu;
- usunięcia drzewa pomimo sprzeciwu organu;
- usunięcia drzewa bez dokonania zgłoszenia;
- wycinki drzewa przed upływem terminu (14 dni), w którym urząd wydaje decyzję, zezwalając lub nie na usunięcie.
Kara pieniężna dotyczy również sytuacji, w których usuwa się bez zgłoszenia drzewa i krzewy obumarłe, złom lub wywrot – w takiej sytuacji jej wysokość obniża się jednak o 50%.
Jeżeli więc chcesz dowiedzieć się, jaka będzie kara administracyjna, powinieneś poznać obowiązujące opłaty za usunięcie drzew legalnie (kara stanowi ich dwukrotność). Stawki uzależnione są od gatunku drzewa, a także obwodu pnia na wysokości 130 cm. Zgodnie z przepisami związanymi z ochroną przyrody (Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wysokości stawek za usunięcie drzew i krzewów z dnia 3 lipca 2017 r.) wyodrębniono dwie wielkości obwodu pnia drzewa, od których zależy wysokość opłaty – do 100 cm i od 101 cm.
Wysokości opłat za usunięcie drzewa podzielone są na 5 różnych grup, w zależności od gatunku drzewa.
- Grupa 1 – kasztanowiec zwyczajny, klon jesionolistny, klon srebrzysty, platan klonolistny, robinia akacjowa, topola, wierzba.
Stawka za 1 cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm wynosi 12 zł (obwód do 100 cm) lub 15 zł (obwód od 101 cm).
- Grupa 2 – brzoza, czeremcha, czereśnia, daglezja, dąb czerwony, glediczja trójcierniowa, jesion, jodła -z wyjątkiem jodły koreańskiej, kasztan jadalny, kasztanowiec – pozostałe gatunki, klon czerwony, klon jawor, klon zwyczajny, lipa, metasekwoja chińska, modrzew, olcha, orzech, sofora chińska, sosna, sumak, świerk, wiąz, wiśnia.
Stawka za 1 cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm wynosi 25 zł (obwód do 100 cm) lub 30 zł (obwód od 101 cm).
- Grupa 3 – ałycza, ambrowiec balsamiczny, buk pospolity, choina kanadyjska, cypryśnik błotny, dąb.
Stawka za 1 cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm wynosi 55 zł (obwód do 100 cm) lub 70 zł (obwód od 101 cm).
- Grupa 4 – cis, cyprysik, głóg, jałowiec, jarząb – pozostałe gatunki, jodła koreańska, oliwnik, żywotnik zachodni.
Stawka za 1 cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm wynosi 170 zł (obwód do 100 cm) lub 210 zł (obwód od 101 cm).
- Grupa 5 – pozostałe gatunki drzew.
Stawka za 1 cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm wynosi 25 zł (obwód do 100 cm) lub 30 zł (obwód od 101 cm).
Przykłady.
- Usunąłeś brzozę bez zezwolenia na wycinkę, której obwód pnia wynosił 80 cm – w takiej sytuacji opłata za legalne usunięcie wynosi 2000 zł. Kara to dwukrotność, czyli 4000 zł.
- Usunąłeś jałowiec, którego obwód pnia wynosił 90 cm – w takiej sytuacji opłata za legalne usunięcie wynosi 15 300 zł. Kara to dwukrotność, czyli 30 600 zł.
- Usunąłeś kasztanowiec zwyczajny, którego obwód pnia wynosił 120 cm – w takiej sytuacji opłata za legalne usunięcie wynosi 1800 zł. Kara to dwukrotność, czyli 3600 zł.
Jak więc widać, kary za wycinkę bez wydania zezwolenia na usunięcie drzewa mogą być naprawdę dotkliwe. Dlatego warto zgłaszać taki zamiar albo składać stosowne wnioski o pozwolenie (do organu właściwego do wydania zezwolenia).
Uwaga! Kara pieniężna nie zostanie wymierzona tylko wtedy, gdy drzewo zostało wycięte w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności. Natomiast w sytuacji, gdy ustalenie obwodu lub gatunku usuniętego lub zniszczonego drzewa jest niemożliwe, niezbędne dane do wyliczenia kary ustala się na podstawie informacji zebranych w toku postępowania administracyjnego.
Kto nakłada karę?
Zgodnie z art. 88.1 Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r, karę za nielegalną wycinkę drzew nakłada wójt, burmistrz albo prezydent miasta. W wyjątkowych okolicznościach prawo to przysługuje również:
- staroście – jeżeli nieruchomość jest własnością gminy;
- marszałkowi województwa – jeżeli dotyczy to nieruchomości miasta na prawach powiatu.
Kto ponosi odpowiedzialność za nielegalne wycinki drzew?
Odpowiedzialność za nielegalne wycinanie drzew, zgodnie z art. 88 ust. 2 Ustawy o ochronie przyrody, spoczywa na posiadaczu nieruchomości, na której rosło drzewo, albo innym podmiocie, który działał bez zgody właściciela.
Terminy opłat za nielegalną wycinkę drzew
Karę za nielegalną wycinkę drzew należy zapłacić w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja w sprawie jej wymierzenia stała się ostateczna. Odroczenie terminu płatności (na okres 5 lat) jest możliwe tylko w jednej sytuacji – gdy stopień zniszczenia jest na tyle niski, że nie wyklucza zachowania żywotności rośliny (w przypadku uszkodzenia drzewa spowodowanego wykonywaniem prac w obrębie jego korony odroczenie terminu płatności dotyczy 70% wysokości kary).
Warto jednak pamiętać, że urzędnik może przed upływem odroczonego terminu stwierdzić, że zniszczone drzewo obumarło – w takiej sytuacji konieczne będzie natychmiastowe zapłacenie kary.
Jak uniknąć kary za wycięcie drzewa bez zezwolenia?
Bardzo trudno jest uniknąć kary za wycięcie drzewa bez pozwolenia. Dlatego konieczne jest dokładne zapoznanie się z informacjami określonymi w przepisach, które mówią o tym, kiedy wycinka nie wymaga uzyskania pozwolenia.
Kiedy wymagane jest wyłącznie zgłoszenie wycinki? W sytuacji, gdy obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm nie przekracza:
- 80 cm – dotyczy to takich gatunków drzew, jak topola, wierzba, klon jesionolisty oraz klon srebrzysty;
- 65 cm – dotyczy to takich gatunków drzew, jak kasztanowiec zwyczajny, robinia akacjowa oraz platan klonolistny;
- 50 cm — dotyczy to pozostałych gatunków drzew.
Jeżeli zdecydujesz się na wycinkę drzewa bez zgłoszenia albo usuniesz roślinę posiadającą większy obwód niż podany wyżej, zapłacisz karę pieniężną (jej wysokość będzie uzależniona od gatunku i obwodu usuniętego lub zniszczonego drzewa).
Kary unikniesz natomiast, jeżeli wytniesz drzewo, które można usuwać bez zezwolenia. Istnieje bowiem kilka wyjątków od powyższych reguł, które dotyczą wielu właścicieli nieruchomości. Pozwolenie na wycięcie nie będzie Ci potrzebne, jeżeli:
- drzewa lub krzewy są wycinane w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego (bez względu na obwody pni i zajętą powierzchnię);
- drzewa lub krzewy należą do gatunków owocowych, poza tymi, które rosną na obszarze chronionego krajobrazu, na terenach zieleni albo na posesji wpisanej do rejestru zabytków;
- drzewa lub krzewy rosną na plantacjach albo w lasach, ponieważ obowiązują tam inne zasady pozyskiwania drewna i biomasy;
- drzewa lub krzewy złamały się lub wywróciły w wyniku działania sił natury, wypadku albo katastrofy – przed usunięciem musi obejrzeć je przedstawiciel urzędu, który może wydać zakaz usuwania;
- drzewa lub należą do gatunków obcych, takich jak bożodrzew gruczołowaty, w związku z czym mogą zagrażać gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym (wykaz takich drzew znajdziesz w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych);
- drzewa lub krzewy usuwane są w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego albo planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000;
- drzewa lub krzewy rosną na obszarze parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową;
- drzewa lub krzewy są związane z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych;
- krzewy rosną na terenach pokrytych roślinnością pełniącą funkcje ozdobne, urządzoną pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków posadzonych roślin – wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której znajdują się one w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skontaktować się z urzędem gminy lub miasta – dzięki temu unikniesz ryzyka nielegalnego wycięcia drzewa, które mogłoby być dla Ciebie bardzo kosztowne.
Uwaga! Pozwolenie na usunięcie drzewa na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej zawsze jest wymagane! Powyższe wyjątki dotyczą wyłącznie osób prywatnych, które chcą usunąć drzewo z terenu własnej posesji i nie jest to związane z prowadzeniem firmy.
Umarzanie kar za wycinkę drzew bez zezwolenia
Jak wspomnieliśmy wcześniej, usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości może wynikać ze stanu wyższej konieczności – w takiej sytuacji kara administracyjna nie zostanie nałożona.
Co w tym wypadku oznacza “stan wyższej konieczności”? Mamy z nim do czynienia, gdy dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego np. życia ludzkiego. W praktyce więc oznacza sytuację, gdy np. przewrócone albo uszkodzone drzewo zagraża życiu osób znajdujących się na terenie posesji albo może doprowadzić do zniszczenia budynku. Takie drzewo można wycinać bez uzyskiwania pozwolenia i bez ryzyka nałożenia kary administracyjnej, ale przed podjęciem ostatecznej decyzji warto zawiadomić odpowiednie służby – np. straż pożarną, która oceni skalę niebezpieczeństwa.
Kiedy jeszcze możliwe jest umorzenie kary? Np. w sytuacji, gdy osoby nią nałożone nie są w stanie spłacić ustalonej kwoty bez dużego uszczerbku na własnych finansach. Kiedy grzywna jest na tyle wysoka, że może wpłynąć na utrudnienia związane z utrzymaniem siebie albo swojej rodziny, właściwy urząd może umorzyć połowę wymierzonej kary. Ma to miejsce np. wtedy, gdy dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku.
Pamiętaj! Jeżeli została na Ciebie nałożona kara za nielegalną wycinkę drzew, ale jest na tyle wysoka, że nie możesz spłacić jej natychmiast i jednorazowo, możesz poprosić o rozłożenie płatności na raty. Mogą one być rozłożone na maksymalnie 5 lat, ponieważ po tym okresie kary za usuwanie drzew są umarzane. Twoim obowiązkiem w takiej sytuacji jest tylko złożenie wniosku w odpowiednim urzędzie o rozłożenie kary finansowej na raty – powinno mieć to miejsce w ciągu 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.
Po więcej informacji dotyczących wycinki drzew, cennika za wycinkę, robót ziemnych lub innych naszych usług zapraszamy na naszego bloga gdzie w sposób szczegółowy i prosty przedstawiamy poszczególne aspekty związane z naszymi działaniami.
A jeżeli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości w związku z usunięciem drzewa albo chciałbyś skorzystać z usług specjalistów w tej dziedzinie? Zapraszamy do kontaktu! Działamy w pełni legalnie, w oparciu o przepisy prawa polskiego i UE, a wszelkie nasze działania są bezpieczne i w stu procentach profesjonalne. Pomożemy Ci pozbyć się drzewa lub krzewu, nie łamiąc obowiązujących w naszym kraju reguł i nie narażając Cię na ewentualne kary pieniężne!
Last modified: 7 lipca, 2024
